MBI EDUKATEN (EDEBIH)


MBI EDUKATEN (EDEBIH)

1.
Shprehe nderimin ndaj Allahut xh.sh sa here qe e permende dhe me ate rast te shtosh “xheleshanehu” e te ngjashme.
2. Gjithnje sjell salavate per Pejgamberin e Allahut (a.s.) kurdo qe permendet emri i tij.
3. Kur permendet emir i dikujt nga as-habet ose mualimeve dhe evliave thuaj: “Radijallahu anhu”, por dije se nuk eshte evlia secili, te cilit i eshte ngritur tyrbe, ose emri i te cilit permendet shpesh.
4. Kujdesu te behesh i turperueshem dhe largoju sjelljes se pahijshme dhe paturpesise, sepse turpi sjell Qdo te mire.
5. Njerezve drejtohu me fjale te cilat, jane ne gjendje t’i kuptojne.
6. Ruaju gjerave te pahijshme dhe te pamira!
7. Behu i kulturuar dhe i pershtatshem, miresjelles, sepse me i miri ne mesin e njerezve eshte ai, i cili ka sjellje me te mira.
8. Mundohu qe nga vetja te largosh hidherimin dhe te pengosh zemerimin tend!
9. Behu i kujdesshem, i lehte dhe i bute (i kendshem), kurse largoju ashpersise dhe rrembimit!
10. Behu fetyrekthjellte, me buzeqeshje dhe fjale te bukura, kurse ruaje fytyren nga zymtesia.
11. Mos ia nderprej tjetrit biseden, por degjoje mire!
12. Mos peshperit me tjetrin nese jeni vetem tre veta ne shoqeri.
13. Sa me shume jep selam, atij qe njeh dhe atij qe s’e njeh.
14. Shprehe selamin siQ eshte transmetuar ne synnet: “Essalemualejkum…” e mos pershendet me shenja – me dore ose koke, perpos si vertetim te selamit!
15. Ruaju qe te mos pelqeje ngritja ne kembe e te tjereve para teje.
16. Me meshkuj pershendetu me duar, sepse pershendetja me duar (duke u rrkour per dore v.p.) fale mekatet.
17. Mos pergjo qe te shikosh ne kopshtin ose ne shtepi te tjetrit para se te kerkosh leje per te, qe te lejohet.
18. Mos i spijuno dhe mos i degjo biseden e njerezve te cilet nuk deshirojne t’i degjosh.
19. Permbaju vetmise poqese frikesohesh se besimin tend ta perziesh me te tjeret.
20. Mos lejo te mos bisedosh me dikend (kedo qofte), pos nese ajo eshte per shkak te Allahut xh.sh.
21. Aske mos e poshtero dhe per aske mos fol keq.
22. Aske mos e mallko, bile as kafshet as gjesendet.
23. Respektivisht ruaju shpifjes se te tjereve dhe akuzave per zina ngase kjo eshte nje nder mekatet me te medha.
24. Mos e frikeso (vellain) musliman dhe mos i ben kurrfare demi.
25. Perpiqu t’i pajtosh te ngateruarit bile edhe me ndihmen e genjeshtres se lejuar.
26. Nese dikush te kerkon falje, pranoje pendimin e iitij dhe kujdesu t’i kerkosh justifikim (Qfajsim) para se te kerkoje falje.
27. Askujt mos i ngjit llagape te shemtuara dhe kurrsesi mos e thirr me to.
28. Ruaju bartjes se fjaleve te dikuj te tjetri me qellim te ngaterrimit.
29. Mos perbuz dhe mos perqesh aske.
30. Ruaju gibetit (pergojimit) se gibeti eshte te flasesh per dike ate qe ai nuk e deshiron.
31. Mos e ndegjo ate qe s’eshte e lejuar te flitet!
32. Mos shkruaj asgje nga ajo qe eshte e ndaluar te flitet ose degjohet.
33. Ki mendim te mire per te tjeret, sepse nje pjese e dyshimit eshte mekat.
34. Thuaje ate Qka vlen ose hesht.
35. Behu me zemer te pastert. Mos i merr lakmi askujt dhe mos perbuz askend.
36. Behu i thjesht. Mos u kaperdis dhe mos u mburr para askujt!
37. Mos admiro vetveten dhe gjerat tua!
38. Mos e falendero vetveten dhe mos i pershkruaj vetvetes ate, qe nuk eshte e sakte.
39. Mos iu drejto mekatarit, te pandershmit dhe pabesimtarit me epitete lavderuese.
40. Behu i sinqerte dhe largohu nga genjeshtra. Genjeshtra eshte nje nder gabimet me te medha.
41. Mos u be dyfytyresh – mos i shko njerit me nje fytyre kurse tjetrit me fytyre tjeter.
42. Mos u beto ne aske, perveq ne Allahun xh.sh. , dhe mos u beto shpesh pa marre parasysh se je i sinqerte.
43. Aske mos e nenqmo, sepse ndermjet njerezve nuk ka dallim perveQ frikes se Zotit, kurse gjendja e vertete e Qeshtjeve eshte sipas asaj se si perfundojne ato.
44. Largo nga rruga Qdo gje, qe pengon!
45. Mos u ul neper rruge, as ne kafene dhe mos hyn ne lokalet (e ndaluara) e argetimit (kino, klube dhe te ngjajshme)!
46. Plotesoj premtimet e tua dhe mos genje e mos mashtro.
47. Mos shko te falltoret dhe magjistaret (sehirxhinjet) dhe mos beso ne dekleratat – deshmite e tyre, qe te mos deshtojne te gjitha veprat qe i ke bere.
48. Mos vizato fytyren e njeriut e as te kafshes, ngase piktoret te cilet e bejne ate jane nga ata qe ne diten e Gjykimit do te denohen me denime me te renda.
49. Mos (shpreh) trego nderim ndaj fotografive ashtu qe t’i varesh ne mur ose t’i duash veQmas, ngase me ato e ndalon hyrjen e melekeve ne shtepine tende
50. Mos luaj me letra dhe me lojera te tjera te ngjashme nga te cilat nuk ka kurrfare dobie!
51. Mos kendo dhe mos i ndegjo kenget (vjershat) te cilat i kendojne mekataret dhe ata te cilet nuk i permbahen fese.
52. Mos degjo muziken dhe mos blej kurrfare instrumenti muzikor bile as fyell!
53. Mos u argeto me ndjekjen e pellumbave!
54. Mos i mbyll kanarinat (dhe te ngjajshme) ne kafaz.
55. Mos flej ne ballkonin, qe nuk eshte i rrethuar.
56. Mos flej permbys (fytyre) sepse ashtu flen shejtani dhe Allahu xh.sh. eshte i hidheruar ne ate qe flene ne kete menyre.
57. Mos u ul ne vijen ndermjet diellit dhe hijes.
58. Mos i hap buzet me rastin e hapjes se gojes, por vene pjesen e jashtme te dores se majte ne to. Dhe mos ngrit zerin me rastin e hapjes se gojes, teshjes dhe goksitjes!
59. Kur dikush teshe dhe thote: “elhamdylilah” i thuaj: “jerhamukellah” (Allahu te ndihmofte) e ai le te pergjigjet: “jehdikumullahu ve juslihu balekum” (Allahu xh.sh. te udhezofte dhe te dhurofte Qdo te mire).
60. Mos beso ne Qkado qe sjell fatkeqesi, dhe mos i pershkruaj fuqine e vertete dhe shkakun askujt pos Allahut xh.sh.
61. Mos mbaj qen, perpos per gjueti (gjah) dhe ruajtje.
62. Largohu fishkellimes dhe aplaudimit (duartrokitjes) ngase ato jane adete te jomuslimaneve.